مسیرهای به هم پیوسته : نگاهی به انواع اتصالات ریل در راه آهن
اتصال ریل به تراورس ها در خطوط بالاستی راه آهن ، توسط ادواتی تامین می شود که اصطلاحا سیستم اتصلات ریل به تراورس نامیده می شود. تامین اتصال ایمن ریل به تراورس به صورتی است که الزامات سازه ای و بهره برداری به شکل مناسب اجرا شوند. همچنین مهم ترین وظیفه ای است که از انواع اتصالات ریل به تراورس انتظار می رود.
وظایف سیستم اتصالات ریل به تراورس
مهم ترین وظیفه سیستم اتصالات ریل ، ثابت و محکم نگه داشتن ریل و جلوگیری از هرگونه حرکت طولی و عرضی ریل می باشد.
همچنین سیستم اتصالات باید انتظارات سازه ای و بهره برداری را نیز برآورده کند که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1 – ثابت کردن خط و تامین شیب عرضی زیر ریل
2 – جذب نیرو های وارده از ریل و انتقال آنها به تراورس ها
3 – دارا بودن صرفه اقتصادی
4 – دارا بودن ارتجاعیت کافی و امکان تغیر شکل مناسب
طبقه بندی انواع اتصالات ریل به تراورس :
اتصالات ریل به تراورس را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد.
1 – نوع برقراری اتصال بین ریل و تراورس
2 – میزان صلبیت سیستم اتصالات
سیستم اتصالات ریل به تراورس نوع کاستیل :
این نوع اتصالات از ابتدایی ترین اتصالات ریل می باشدکه دارای صفحه فولادی و یک میخ می باشد که ریل را به تراورس متصل می نماید. از همین رو از انواع صلب اتصالات ریل به تراورس به حساب می آید و در خطوط راه آهن با تراورس چوبی از آن استفاده می شود. اتصالات ریل به تراورس کاستیل ارزان قیمت می باشد و نصب آن آسان می است ولی به دلیل نداشتن خاصیت ارتجاعی ، نیاز به بازرسی و نگهداری به طور مدام دارد.
انواع سیستم های ارتجاعی اتصال ریل به تراورس :
مهم ترین انواع سیستم های ارتجاعی اتصال ریل به تراورس عبارت اند از : پاندرول ، وسلو و نابلا که در راه آهن سراسر جهان از آن ها استفاده می شود.
سیستم اتصالات ریل به تراورس وسلو :
در خطوط راه آهنی که در آن تراورس بتنی استفاده شده است، از پابند وسلو استفاده می شود. تمامی اجزای این سیستم را می توان از پیش بر روی تراورس نصب نمود. ریل راه آهن از سوی دو بازوی فنر ، تحت نیروی پیش فشردگی می باشد که این نیرو حدودا 10 کیلونیوتن است.
از ویژگی های این نوع پابند می توان به ایمنی ، عدم نیاز به نگهداری مستمر و مقاومت بالا در برابر خزش اشاره کرد.
سیستم اتصالات ریل به تراورس وسلو 300 :
اتصالات ریل به تراورس وسلو 300 معمولا در خطوط آهن بدون بالاست ( دال خط ) استفاده می شود.
سیستم اتصالات ریل به تراورس وسلو 336 :
اتصالات ریل به تراورس وسلو 336 برای استفاده در سازه های ریلی ( پل ) بتنی و فلزی خطوط راه آهن بدون بالاست کاربرد دارد. در این سیستم به دلیل وجود تکیه گاه ارتجاعی زیر ریل ، به میزان قابل توجهی از ارتعاشات وارد بر سازه خط کاسته می شود. از وسلو 336 در خطوط ریلی با عرض استاندارد و در خطوط راه اهن سبک شهری استفاده می شود. از ویژگی های این سیستم اتصالات می توان به ایمنی و قابلیت اطمینان بالا و سازگاری بالا با شرایط محل اشاره کرد.
اتصالات ریل به تراورس وسلو 1403 :
این نوع اتصالات از خانواده وسلو ، از انواع اتصال غیر مستقیم می باشد که در آن صفحه فولادی واسطه قرار دارد جهت اتصال مجموعه ریل و تراورس ، در نظر گرفته شده است.
استفاده از سیستم وسلو 1403 در سازه های بتنی و فلزی ( پل ) که خط راه آهن بر روی آن ها به صورت بدون بالاست اجرا می شود ، مناسب می باشد. به طور کلی ویژگی ها و خاصیت های این نوع پابند ها شبیه به سیستم وسلو 336 می باشد.
سیستم اتصالات ریل به تراورس از نوع پاندرول :
سیستم اتصال ریل به تراورس از نوع پاندرول یک سیستم خود مهار است. ساختار این اتصالات به صورتی است که ادوات اتصال دهنده آن ها به تراورس همزان با ساخت تراورس ها در محل از پیش تعیین شده جایگذاری می گردد. بدین صورت ، در زمان نصب این نوع اتصالات ریل به تراورس ، از پیچ استفاده نمی شود. از مزایای پابند پاندرول می توان به سهولت نصب و عدم نیاز نگهداری و تعمیر مستمر اشاره نمود. از معایب این اتصالات می توان به ضرورت ساخت تراورس های مخصوص آن اشاره کرد که دقت بالایی لازم دارد.
سیستم اتصالات ریل به تراورس از نوع نابلا :
سیستم اتصالات نابلا یکی از انواع سیستم های ارتجاعی پیچی می باشد. مهم ترین مزایای این اتصالات ، مقاومت اتصالی بالا ، امکان نگهداری و تعویض آسان و ایمنی مناسب می باشد.
در این سیستم ریل به صورت مستقیم و بدون صفحه نشیمن به تراورس وصل می شود. از این اتصالات هم برای تراورس های یک تکه و هم تراورس های دو تکه می توان استفاده نمود.
کاربرد انواع سیستم های اتصال ریل به تراورس :
انتخاب نوع سیستم ریل به تراورس با در نظر گرفتن مشخصات فنی لازم ، هندسه ی مسیر ، توجیه اقتصادی و شرایط آب و هوایی منطقه صورت می گیرد . استفاده از سیستم های پاندرول و وسلو متناسب با تراورس مورد استفاده ، سرعت قطار عبوری و همچنین مشخصات هندسه ی مسیر در تمامی انواع خطوط مجاز دانسته شده است.
